DALGALAR

*Gemi içindekilerle birlikte, dağlar gibi dalgalar arasında akıp gidiyordu. Nuh ayrı bir yere çekilmiş olan oğluna bağırdı: "Yavrucuğum, gel, bizimle beraber bin! Kâfirlerle beraber olma!" *O, dedi ki; "Ben, beni sudan koruyacak bir dağa çıkacağım". Nuh da "Bu gün Allah'ın merhamet ettiğinden başkasını, Allah'ın bu emrinden koruyacak kimse yoktur." dedi. Derken dalga aralarına giriverdi. O da boğulanlardan oldu. (Hud: 42–43)


Şöhreti beldemize ve beldemizle ilişkisini sürdüren diğer yakın beldelere yayılmış olan ustalığının azametinin yegâne kanıtı, dalgaların mahveden çırpıcılığı arasında balıkçıl bir kuş gibi bilgiç ve güven dolu görünen bu gemiydi. Zamanın en kırık noktalarından birine itinayla vurulmuş, dokunanı yakacak bir mühür gibi büyülüydü o şimdi. Bırakın belde halkını, herhangi bir ruha sahip olmayan tepeler, kaya yığınları, başları suya gömüldü gömülecek ağaçlar bile şimdiye kadar belki de hiç görmedikleri böylesine bir sağanağın altında telaştan çatlıyorlardı. Sadece babam göğe fırlatılmış bir ok gibi dimdikti; hava karardıkça parıltısı artan güvertenin üzerinde söndü sönecek iki kıvılcımı hatırlatan gözlerinden pınar suları gibi berrak ve yalın bir şefkati üzerime salıyordu. Herkeste ölesiye bir telaş ile hummalardan beter bir titreyiş; ondaysa merhamet, vakar ve dinginlik… Bu şefkat ve dokunaklılık yüreğimin etrafındaki düğümleri gevşetmek için miydi bilemem, ama kolay teslim olmamam gerektiğinin farkındaydım. Varlığımdan bile değerli olan gururum şu ana kadar aklı beş karış havada bir deli olarak gördüğüm babamın sıcak duygularına kanmamam gerektiğini söylüyordu. Ne olacaktı sanki bu yağış, bu fırtına da diğerleri gibi bir şekilde bitmeyecek miydi? Ne olacaktı, o gemiye binmeseydim ölecek miydim?
Uzun zamandan beri başımıza gelecek bir beladan bahsediyor, zırvalarını bu belanın tehdidiyle bana ve diğerlerine kabul ettirmeye çalışıyordu. Babam da olsa tanrılarıma savaş açmış bir adamın sözlerini elbette umursayamazdım. Hem beldemizin en beceriksiz kâhinleri bile bazı insanların canını yakacak, tarlalarını, evlerini, tezgâhlarını tarumar edecek depremleri, ucu bucağı olmayan devasa yılanlar haline gelip önüne ne çıkarsa yutacak selleri doğuracak yağışları, azgın yangınları ve bunlara benzer her türlü istenmezi haber verebilirlerdi. Uğurlarında fedakâr olmaya cüret edemeyenlerin en büyük belalara layık olduğu tanrılarımızın verdiği nimetlerle tedbirimizi alır onurumuzla yaşardık. Belki babam yaşı ilerledikçe bana ve belde halkına karşı çoğalttığı ısrarını dizginlemeyi bilseydi, ne ben bu kadar utanç veren bir suçluluk duyardım, ne de o bereketsizlikten başka bir şey getirmeyecek bir çekirge sürüsü gibi dışlanırdı. Hem en büyük korkusu onurlarının lekelenmesi olan ailemiz böylesine ağır bir yükün altına girmez, ululara ve büyüklerimize karşı olan yakınlığımız bir hiç uğruna yok olmazdı. Evet, insanların inançları vardır ve gözünü biraz açıp, elle tutulan gözle görülenlerin aldatıcı debdebesini aşanlar bilirler ki bu inançlar bizi yaşama bağlayan, namusumuzu, huzurumuzu, onurumuzu, saygınlığımızı elimize uzatan ve ruhumuz için sudan, ekmekten farksız bir vazgeçilmedir. Bir dağa kaçıp çalı yaprağı ve keçi sütüyle de bedenimizi yaşatırız ama eğer inançlarımız alaya alınır, hiçe sayılır ve emirleri çiğnenirse o zaman sütüne muhtaç kalacağımız o kıllı ve pis kokan yaban keçilerinden bile daha pespaye ve aşağılık yaratıklar haline geliriz. Ve yine evet, insanların aileleri de vardır… Sürekli birlikteliğimizden dolayı kıymetlerini bir hiç saysak da, ne olursa olsun kalplerimizde birbirimize karşı en sert buz kalıplarını en hasta nefesiyle bile eritecek sıcacık bir öz vardır. Onların eline bir kıymık batsa bizim yüreğimize dallar saplanır, onların parmağına ateş değse bizim sırtımız dağlanır… Tüm varlıklarını bizim için ortaya koymuş en zor anlarımızda zerre tereddüt etmeden hayati dertlerimizi yüklenmişleridir. Çoğu zaman tanrılarımızdan bile değerli olurlar ve biz o çoğu zamanda tanrılarımıza el açmadan önce onların gözlerinin içine bakarız. Bir insan ömründe kaç kere en değerlileri ile tüm ilişkisini hiçe sayıp, geçmişini, sorumluluklarını, sevgisini ve geleceğini kurumuş bir kuyu haline getirebilir? Hangi koşulda, ne için, neyin karşılığında? İşte inanç ve aile… İşte onur ve sevgi… Bir adam bir vadide, bir deprem esnasında yıkılan iki dağı tutuyor, sol yanında korkundan sinmiş ailesi. Kolları dayanamıyor; sağ kolunu çekse dağ kendi üzerine yıkılacak, sol kolunu çekse yavruları ve eşinin üzerine… İşte bu çelişkinin endişesi ancak böyle bir örnekle tasvir edilebilir. Ben belki şu anda, sebebi ne olursa olsun sol elini dağdan çekmeyi tercih ettiği için babama kinle bakıyorum. Onun bir deli olduğuna inanmasam ve birde tanrılarımdan beni ve ailemi soğutmak için çabaları hatırıma takılmasa koşup güverteden aşağı sarkıttığı ipe atılacak, üşüyen yanağımı sıcak sakallarına yapıştıracağım. Gözlerime diktiği merhameti hiçe saymaktan başka bir çarem yok ama şimdi. Ona karşı içimde bir şeyler var, ben onun evladıyım ama içimde her sıkıntıma şahit olmuş ve bir gün, o büyük günde bana yücelerin yücesinin huzurunda şahit olacak, benim sonsuz huzura kavuşmam için yalvaracak ilahlarıma karşı da içimde bir şeyler var. Hem, o az sonra garip gemisi ve etrafına toplanmış ayak takımı ile çekip gidecek ya da bu fırtınanın korkunç ihtişamının açlığında eriyecek. Bense, onun tüm deliliklerine rağmen ona iyilik yaparak yasaları hiçe saymış, kinlerine gen vurmuş ve birçoğu tanrılarımıza benden bile daha sadık olan halkımla kalacağım. Keşke oda aklını kullanıp kendi halkının, kendi beldesinin ilahlarına saldırmasa, ancak bir delinin cesaret edebileceği sözleri sarf etmeyip aramızdaki bağı koparmasaydı. Bu, aslında duyguları olan bir insanı kahretmesi gereken manzara karşısında canımı yakan bir suçluluk mu duyuyorum? Hayır, sadece bir hezeyanın, aynı kanı taşıyıp, aynı tencereden yemek yiyen insanların arasında bile koca bir çatlak doğurabilmişliğine şaşırıyorum. Şaşkınlık, boşluk, kararlılık ve can telaşı… İnsan ne kadar kötü bir durumdaysa düşünme ihtiyacı o kadar artıyor ve bin yıl düşünse aklına gelemeyeceği şeyler iki nefesinde önümde kabaran dalgalar gibi yüceliyor.
Doğduğumdan beri insan için kendisinden daha faydalı ve insanın her türlü zalimliğine rağmen ona güzellikler vermeye delicesine teşne yeryüzünde böylesine kuvvetli bir yağmur görmedim. Bereket getiren sonbahar yağmurlarının sığındıran şiddeti değil alev saçan gözlerindeki; sanki bir haksızlık yaptık ve oda bizden en acısından bir intikam istiyor. Şimdiden tarlalarımız bir daha kullanılamayacak hale geldi ve yollarımız bizleri hiçbir pazara bağlayamayacak kadar beyhude bir hayal… Eğer tanrılarımızın yardımı yetişir de bu sınavdan kurtulursak bir daha eski yerlerini bile hatırlayamayacağız. Şu anda tek isteğimiz nereden geleceği mühim olmayan ama hepinizi feraha erdirecek bir güvene kavuşarak daha az korkmak. Beldemizin tanrılarımıza en sadık ailelerinin en büyük oğulları onları kucaklamış, suyun ulaşmasının imkânsız olduğu tepelere doğru hızla yürüyoruz. Canımız yanıyor ama insan olmanın ve tanrılarla muhatap olma şerefinin o kadar kolay taşınmayacağını bilmemiz belki de yaşama azmimizi katlıyor. Damlalar birer ateş damlası gibi sıcak ve yakıcı; yağmur şiddetiyle alev kusan dağlara bile söz dinletebilir. Yılanlar, kaplumbağalar ve ekinlerimiz bu yağmurun uçsuz birikintisinde yüzen bir tutam yosundan başka bir şey değil şimdi.
Gemi hala az önce durduğu yerde ve babamın gözleri aynı ifadeyi hiç bıkmamacasına sabırla taşıyor. Neden kehanetlerini bu kadar ciddiye alıp o kadar zaman bu gemi ile uğraştı? Bu deli adamda dünyanın en çılgın ve acı çabasını gördüm ki elleri yarıldıkça yarılmış, dudakları çatladıkça çatlamış, günlerce bir şey yememekten bedeni bir tutam et ve iki tutam sakaldan mürekkep bir çocuk oyuncağına dönüşmüştü. Zamanın hışmıyla perişan olduktan sonra kaldırıp atılması ve yerine yenisinin yapılması gereken birçok nesil görmüş tanrılarımızdan birine benziyordu. Şimdi o çabanın aynısını barındırıyor üzerinde. Aynı çılgınlık, aynı çaba, aynı direti ama bu sefer birde üstüne üstlük kanayan bir merhamet var. Sanki bu merhameti yenemediği için kendisine edilecek merhameti kaybedebilecek olma ihtimalinin kaygısını taşıyor. Başımı çeviriyorum, asama yükleniyorum, önümde komşularım, arkadaşlarım ve birer abide gibi kucaklarda yükselen ilahlar. Sırtımı döner dönmez o boğuk ama etkili sesi enseme batıyor. "Yavrucuğum, gel, bizimle beraber bin gemiye! Kâfirlerle beraber olma!" Dalgaların hışırtısı yarılan dağların uğultusu gibi kafama çarpıyor. Gözümü koşuşan halkımın odaklandığı zirveye dikiyorum. Akbaba yuvaları gibi erişilmez, sert ve sivri. Ancak zirveye ulaşarak bu dalgalardan kurtulurum. Onun merhametini sindirmek için kendi gözlerime neye karşı olmadığını bilmediğim titrek bir kin yüklüyorum. “Kes sesini deli!”. Elleri güvertenin korkuluğuna kenetleniyor ve sesindeki endişe merhametinin yumuşaklığını boğmuş bir halde “Allah’ın merhamet ettiklerinden başkasının planları işe yaramaz” diyor. Tüm kinimle gülümsüyorum, yorgun boynumu ilahlarımdan birine bakınabilmek için çeviriyorum. Gözlerim, her köpük yığını eli kılıçlı birer savaşçı olmuş dalgalardan başka bir şey görmüyor. Sonra sırtımda ateşten bir serinlik hissediyorum ve sonrasında boğazımda iki ıslak el.
6 Eylül ikibinyedi